بی‌زبان آمد از آن حضرت، خطاب

کآینه است این حضرت، چون آفتاب

هر که آید خویشتن بیند در او

تن و جان، هم جان و تن، بیند در او

چون شمـا سی‌مرغ، اینجا آمدید

سی، در این آینه، پیدا آمدید

گــر چهل، پنجاه مرغ، آیند باز

پرده‌یی از خویش، بگشایند باز

گرچه بسیاری بـسر شده‌اید

خویش می‌بینید و خود را دیده‌اید

این همه وادی که واپس کرده‌اید

وین همه مردی، که هر کس کرده‌اید

محو ما شد در صد عزّ و ناز

تـا بـه ما در خویشتن یابید باز

«عطار نیشابوری»

منطق‌الطیر فریدالدین عطار نیشابوری، تبلور جهان‌نگری ناب عرفانی ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی، بزرگترین تمثیل عرفانی در جهان اسلام و یکی از ارجمندترین آثار عرفانی جهان بشریت به شمار می‌آید. منطق‌الطیر، شاهکار ادبیات عرفانی زبان فارسی است. در منطق‌الطیر؛ «سیمرغ»، رمز و نماد «حقیقت» است که برای رسیدن به او، باید هفت وادی طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا گذشت تا به آن حقیقت دست یافت. از نظر عطار، حقیقت «سیمرغ» یعنی به خود رسیدن، وقتی که سالک از مراحل دشوار و صعب و خطرناک گذشت و در هر وادی و مرحله، چیزی را از وجود خویش دور کرد و ترک علایق کرد و صافی شد، آنگاه او و همه آن‌ها که با او همراهند به حقیقت یا جوهر سیمرغ دست می‌یابند. عطار، این موضوع را از زبان مرغان، نقل می‌کند؛ هدهد، پیر و مرشد و راهنمای مرغان است. در داستان عرفانی منطق‌الطیر یا «زبان مرغان»، هر مرغی نماد و رمز گروهی خاص از مردم است. آن‌ها پس از آن‌که پاک و منزه می‌شوند و نور الهی بر آن‌ها می‌تابد. در برابر آینه‌ حق‌نما قرار می‌گیرند، پس بیش از عکس سی مرغ در آن آینه نمی‌بییند، چنین است که درمی‌یابند که به حقیقت، بین آن‌ها و سمیرغ، جدایی نیست.

شیخ عطار، مردی است که مولوی و مولانای عارفان ایران در توصیف او چنین می‌فرماید: «عطار، روح بود و سنایی، دو چشم او/ ما از پی سنایی و عطار آمده‌ایم» یا «هفت شهر عشق را عطار گشت/ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم». عطار، استاد مولانای عارفان، زاده دیار زرخیز کدکن و پرورده مکتب عرفانی نیشابور است. نیشابور، خاستگاه و تکاپوی‌گاه عارفان بزرگی همچون حمدون قصار، ابوحفص حداد، ابوحمزه خراسانی، ابوعلی دقاق، ابوعثمان حیری، یحیی بن معاذ، عمرو بن سلم، ابن منازل، احمد بن حرب، سعید بن سلام مغربی، ابوسعید ابوالخیر، مرتعش نیشابوری، ابوحامد محمد غزالی، حاجی بکتاش ولی و ... است. اما عطار، در این میان، جایگاه ویژه‌ای دارد و سرشناس عارفان ایران و سرآمد و نامدار مکتب عرفان نیشابور است.

باری، فریدالدین ابوحامد     محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق کدکنی نیشابوری، معروف به «عطار نیشابوری»، زاده دیار تاریخی، اندیشه‌‌پرور و سرسبز کدکن است. کدکن که در 70 کیلومتری جنوب شرقی نیشابور، واقع شده، مرکز ولایت رُخ نیشابور کهن بوده و پیوندهای ژرف تاریخی و فرهنگی با نیشابور دارد. واکاوی این پیوندها، نمایانگر ریشه پیوستگی‌ها و یکسانی‌هایی است که در ژرفای زندگی روزمره مردم این دو شهر، از لهجه و گویش گرفته تا فرهنگ شفاهی و آداب و رسوم و باورها و منش‌های مشترک، موج می‌زند. به تعبیری؛ پیوستگی جغرافیایی این دو دیار، جزئی ناچیز در برابر پیوندهای فرهنگی آنان به عنوان پیوستگی و پایداری یک حوزه فرهنگی توانمند در درازنای تاریخ است. نیشابور و کدکن، خاستگاه و پایگاه عارفان و جویندگان حقیقت‌ است و حقیقت، در زبان عطار، در قالب «سیمرغ» تبلور می‌یابد. پس «از نیشابور تا کدکن» را «حریم سیمرغ» می‌نامیم.

گزارشی که در ادامه می‌آید رهاورد سفر به «حریم سیمرغ» است که با گزیده‌ای از تصاویر گرفته شده در سفر از نیشابور به کدکن، همراه گردیده. در این سفرنامه تصویری، تنها به بخشی از جای‌های مرتبط با عطار در نیشابور، پرداخته شده. پس در اینجا نیشابور و آرامگاه عطار، جایگاه آغازگری سفر است تا دیدگانمان را به دیدار نماهایی از ابعاد تاریخ، فرهنگ و طبیعت کدکن عزیز –زادگاه شیخ فریدالدین عطار- میهمان نماید.    

تندیس سیمرغ: پیکره‌ای به ارتفاع 25 متر که با الهام از ادبیات عرفانی عطار نیشابوری ساخته شده و در بوستان سیمرغ واقع در خیابان دارایی نیشابور نصب شده است. سیمرغ، پرنده‌ای است اسطوره‌ای و افسانه‌ای که در ادبیات عرفانی ایران، دارای بار معنایی و محتوایی گرانسنگی است. سیمرغ، در منظومه عرفانی «منطق‎الطیر»، رمز و نماد حقیقت است که برای رسیدن به او باید هفت وادی طلب عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا گذشت تا به آن دست یافت. دیدار با تندیس نمادین سیمرغ، نخستین گام سفرمان در «حریم سیمرغ» است.

فرهنگسرای سیمرغ: از کانون‌های اصلی فرهنگی نیشابور و یکی از پویاترین و بزرگترین مراکز بازنمایی فعالیت‌های فرهنگی و هنری در شمال شرق کشور است که در نخستین کنگره بین‌المللی بزرگداشت عطار نیشابوری در دهه 1370 افتتاح گردید. فرهنگسرای سیمرغ، میزبان بسیاری از همایش‌ها، نمایشگاه‌ها، کنسرت‌های موسیقی در سطح محلی، استانی، کشوری و بین‌المللی بوده است.

خیابان عطار: نام این خیابان با فعالیت‌ها و صنف‌های شاغل در آن، بی‌ارتباط نیست. شیخ فریدالدین عطار، در ابتدا حرفه عطاری -داروفروشی و طبابت با گیاهان دارویی- داشته است. خیابان عطار، خیابان و راسته تخصصی خدمات بهداشتی و درمانی نیشابور است؛ از بیمارستان و درمانگاه و آزمایشگاه گرفته تا رادیولوژی و تجهیزات پزشکی و داروخانه و مطب پزشکان.

آرامگاه عطار: نخستین بنای آرامگاه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، اندکی پس از درگذشت وی، به دست شخصی به نام «قاضی القضاه یحیی بن صاعد» بنا گردید. آن بنا پس از گذر بیش از دویست سال، رو به ویرانی نهاد و به دستور «امیر علیشیر نوایی» از وزرای سلاطین تیموری بنای دیگری در جای آن ساخته شد. بنای دوم نیز تا دوره قاجار باقی بود، اما به تدریج، خراب شد. تا اینکه در سال 1341 هـ.ش انجمن آثار ملی، آرامگاه عطار را بازسازی کرد. بنای آرامگاه عطار، هشت‌ضلعی و دارای چهار غرفه کوچک در خارج و چهار شاه نشین در داخل است. مساحت زیربنای مقبره 119 متر مربع و ارتفاع آن حدود 8 متر است. در وسط بقعه، قبر عطار و یک ستون هشت ترکی به ارتفاع 3 متر وجود دارد که متعلق به سال 891 هجری است. روی این سنگ، بیست شعر درباره عطار و به خط ثلث نوشته شده است.

سفر به کدکن –زادگاه عطار- را باید از همان منطقه‌ای آغاز نمود که اکنون آرامگاه این عارف نامدار است. شرق شهر نیشابور، منطق‌ای گردشگری است که آرامگاه‌های بزرگانی همچون عطار، خیام، فضل بن شاذان، محمد محروق، سعید بن سلام، ابوعثمان حیری، حیدر یغما، کمال‌الملک، و ... را در خود جای داده و مجموعه‌های فرهنگی- گردشگری مانند افلاک‌نمای خیام، موزه صحرایی شادیاخ، دهکده چوبین، باغسرای ونیز و ... در این محل قرار دارند. میدان پروفسور صادقی، که افلاک‌نمای خیام در حاشیه آن قرار دارد، نقطه اتصال خیابان‌های دسترسی به این اماکن گردشگری و همچنین نقطه آغاز سفر به کدکن است. میدان پروفسور صادقی از سمت شرق، به بلوار شهدا متصل می‌شود و خروجی جاده نیشابور-کدکن در حدود ابتدای سمت راست این بلوار قرار دارد.   

در مسیر جاده نیشابور به کدکن، مناظر مختلفی از دشت، کوهپایه، مزارع، کشتزارها، جنگل‌های تاق و گز، گیاهان خودروی فصلی، روستاها و خانه‌های روستایی در معرض نگاه بیننده قرار می‌گیرد که هر یک، جذابیت‌های بصری خاص خود را دارد.

                                                                                                           <<<ادامه ی مقاله کلیک کنید!!!!!>>>